نقد فیلم Bill & Ted Face the Music

نقد فیلم Bill & Ted Face the Music

مخاطبی که سال‌ها قبل با دو فیلم سینمایی «بیل و تد» اوقات بسیار خوش و عجیبی را سپری کرد، با Bill & Ted Face the Music غرق در شادی و خاطره‌بازی می‌شود. اما افراد زیادی نمی‌توانند حتی یک‌سوم این فیلم را تاب بیاورند.

هنگامی که مخاطب روز تصمیم به سفر به گذشته می‌گیرد و می‌خواهد مثلا یک فیلم کمدی موزیکالِ اکران‌شده در اواخر دهه‌ی ۸۰ میلادی را تماشا کند، می‌داند که قدم در چه مسیری گذاشته است. زیرا هیچ‌کس از یک فیلم متعلق به آن دوران انتظار رعایت اصول پذیرفته‌شده توسط سینمای عامه‌پسند امروز را ندارد. اما وقتی اثری متعلق به آن دوران چه در قالب یک دنباله، چه به‌عنوان یک پیش‌درآمد و چه در قامت یک بازسازی قدم به سینمای امروز می‌گذارد، نمی‌تواند انتظار بررسی شدن با معیارهای سینمای عامه‌پسند دهه‌ی ۹۰ میلادی را داشته باشد. چون به‌عنوان یک فیلم ساخته‌شده برای جلب توجه بیشترین بینندگان ممکن، باید نظرات بیررون‌آمده از دل سلایقی متضاد را پذیرا باشد.فیلم Bill and Ted Face the Music از لحاظ کیفی بالاتر از قسمت دوم مجموعه فیلم بیل و تد و پایین‌تر از قسمت اول آن قرار می‌گیرد

پس با اینکه آخرین «بیل و تد» نقاط قوت کمی ندارد، بی‌انصافی است اگر نگوییم که بسیاری از مخاطبان جدید اصلا نباید سراغ آن بروند. این‌جا با دنیایی از ایده‌های سفر در زمانی بدون توضیح و بی‌معنی روبه‌رو می‌شوید که از منطق یکسانی هم پیروی نمی‌کنند. این‌جا سکانس‌های طنزی را می‌بینید که شاید طرفداران قدیمی مجموعه را به قهقهه بیاندازند و همزمان در ایجاد یک لبخند ساده روی لب شما شکست بخورند. فضای علمی‌تخیلی فیلم هم برای بینندگانی که هیچ خاطره‌ای با سری فیلم «بیل و تد» ندارند، نه فقط کم‌ارزش که آزاردهنده است. مخصوصا باتوجه‌به اینکه اجراها نیز در بسیاری مواقع شامل الگوهایی نامفهوم برای مخاطب عام جوان امروز می‌شوند و کاری می‌کنند که در نگاه بسیاری از تماشاگرها، این فیلم کارکرد خاصی نداشته باشد و حتی در سرگرمی‌سازی شکست بخورد.

«بیل و تد با موسیقی مواجه می‌شوند» فیلم بدی نیست و حتی خوش‌بختانه در رده‌ای بالاتر از یک فیلم متوسط طبقه‌بندی شده است. ولی نباید فراموش کرد این فیلم نسبتا خوب به درد مخاطبان هدف اصلی خود می‌خورد؛ تماشاگرانی که از سال‌های سال قبل عاشق سری «بیل و تد» بوده‌اند و افرادی که اگر امروز به تماشای تماشای دو فیلم اول این مجموعه بپردازند، آن‌ها را کمدی‌های اغراق‌آمیز خنده‌آور، جسورانه و لایق توجهی می‌دانند.

داستان فیلم از جایی آغاز می‌شود که بیل و تد که حالا زندگی شاد اما نه‌چندان موفقی دارند، متوجه می‌شوند که وقت زیادی برای خلق بهترین آهنگ تاریخ باقی نمانده است. آن‌ها باید یک قطعه‌ی موسیقی بی‌نقص را بسازند که تمام زمان و مکان را متحد می‌کند و از نابودی دنیا جلوگیری به عمل می‌آورد. فیلم هم همان‌گونه که انتظار دارید، مدام در دل سفرهای زمانی عجیب می‌گذرد. زیرا آن‌ها هیچ ایده‌ای ندارند که چه‌طور باید بهترین آهنگ تمام ادوار را ساخت و به همین خاطر مدام باید با سفر به آینده، مشغول تحقیقات گسترده برای رسیدن به پاسخ سؤال خود باشند.

• فیلم هایی که حال شما را خوب می‌کنند
• بهترین فیلم های کمدی سیاه

سازندگان با درک این حقیقت که بزرگ‌ترین قدرت Bill & Ted Face the Music از نوستالژی سرچشمه می‌گیرد، داستانی را ساخته‌اند که احساسی‌ترین قصه‌ی مجموعه‌ی «بیل و تد» به حساب می‌اید. در نتیجه شلوغی غیر قابل فهم و نه‌چندان معنی‌دار فیلم، به اصطلاح روی اعصاب مخاطب نمی‌رود. او می‌تواند در مرکز همه‌ی این قصه‌ها انسان‌هایی را ببیند که دغدغه‌هایی قابل لمس دارند؛ دو مردی که نمی‌خواهند شاهدخت‌های ازدواج‌کرده با خود را از دست بدهند. فرزندانی که قصد سربلند کردن والدین را دارند. سربازی که مایل به انجام کار غلط نیست و می‌خواهد دوستان بیشتری داشته باشد. دوستی‌های قطع‌شده‌ای که مجددا به حالت عادی بازمی‌گردند. از همه مهم‌تر، انسان‌هایی که نمی‌خواهند سرشکسته شوند و دیگران را ناامید کنند. همه‌ی این داستانک‌های قرارگرفته در دل قصه‌ی کلیشه‌ای فیلم کاری می‌کنند که بتوان به تماشای Bill & Ted Face the Music نشست. زیرا فیلم با سرعت زیاد و طی ۹۰ دقیقه به پایان می‌رسد و هسته‌ی اصلی آن را روابط انسانی قابل قبولی تشکیل می‌دهند که می‌توان احساسات جریان‌یافته در آن‌ها را لمس کرد.

تقریبا هر شخصی که فیلم Bill & Ted Face the Music را ببیند و شناخت کافی از دو قسمت قبلی مجموعه داشته باشد، درک می‌کند که چرا برخی از دلایل ستایش شدن این اثر توسط منتقدان آن‌چنان سینمایی نیستند. ولی حداقل می‌توان از این خوشحال بود که همه‌ی شخصیت‌های اصلی همچنان از قدرت بازیگران بهره‌ی زیادی می‌برند و حتی کاراکترهای مهم جدید هم به خاطر نقش‌آفرینی‌های جذاب حاضر در فیلم، به مراتب جلوتر از شخصیت‌پردازی‌های چندخطی خود به نظر می‌رسند.

کیانو ریوز ۵۶ساله که اکران فیلم Bill & Ted's Excellent Adventure در سال ۱۹۸۹ میلادی حکم اولین قدم او برای تبدیل شدن به یک ستاره‌ی سینمایی را داشت، در «بیل و تد با موسیقی مواجه می‌شوند» دوست‌داشتنی و متفاوت با اکثر آثار جدید خود است. شیمی بین او و الکس وینتر همچنان پس از این همه سال پرکشش به نظر می‌آید و ما را به خوبی با حماقت‌های بی‌پایان این دو کاراکتر همراه می‌سازد.

پایان‌بندی فیلم شامل یک نتیجه‌گیری احساسی می‌شود که خود ایرادی ندارد. ولی کاش فیلم‌نامه وقت بیشتری را صرف معنی دادن به آن می‌کرد

اما شوکه‌کننده‌ترین نقاط قوت فیلم Bill & Ted Face the Music ریشه در اجراهای برجیت لاندی پین و سامارا ویوینگ دارند. بیلی به خاطر نقش‌آفرینی برجیت لاندی پین حتی یک لحظه جذابیت خود را از دست نمی‌دهد. او همزمان این کاراکتر را به‌شدت اغراق‌آمیز و بدون فرو شدن در چشم مخاطب بازی می‌کند. چنین اجرایی از آن جهت چالش‌برانگیز است که نه می‌توان از میزان پراغراق بودن کاراکتر کم کرد و نه می‌توان اجازه داد که بیان تک‌تک دیالوگ‌ها با لحن خاص و نامعمول، دائما بازی شدن بیلی توسط یک بازیگر را به یاد بیننده بیاورد. تعادل ایجادشده توسط لاندی پین برای به تصویر کشیدن بیلی واقعا ستایش‌برانگیز است.

• نقد فیلم Ready or Not
• نقد فیلم Three Billboards Outside Ebbing, Missouri

از آن سو سامارا ویوینگ که قبلا در فیلم خارق‌العاده‌ی «سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری» نقش کوتاهی داشت و در فیلم Ready or Not خوش درخشید، این‌جا عملا سکانس‌هایی را که تیا در آن‌ها حضور دارد، کاملا به کنترل خود درمی‌آورد. ویوینگ همزمان به شکلی پررنگ و قابل فهم، ارتباط این شخصیت به پدر خود را نمایش می‌دهد، روی تفاوت‌های آن‌ها تاکید می‌کند و در فیلمی که تقریبا هیچ بخشی از آن باورپذیر نیست، اجرایی باورپذیر را تحویل داده است.

Bill & Ted Face the Music شامل برخی نقش‌آفرینی‌های خالی از جذابیت هم می‌شود و همیشه از نظر بازیگری در نقطه‌ی اوج قرار ندارد. ولی شکی نیست که اگر بازیگران اصلی مثل ویلیام سدلر در نقش مرگ انقدر اجراهایی خواستنی و در بعضی موارد خاطره‌انگیز را ارائه نمی‌کردند، اثر مورد بحث نهایتا می‌توانست یک فیلم متوسط باشد.

فارغ از تمامی این‌ها، به طرز عجیبی همزمان یکی از مهم‌ترین نقاط قوت فیلم و نقطه‌ی ضعف اصلی آن در یک عنصر سازنده‌ی مهم Bill & Ted Face the Music قرار گرفته‌اند؛ نحوه‌ی تبدیل شدن فیلم به قسمت سوم مجموعه‌ای که سه دهه از زمان آغاز آن می‌گذرد. «بیل و تد با موسیقی مواجه می‌شوند» چه در انتخاب لوکیشن‌ها و چه در طراحی پایه و اساس داستان به زیبایی مخاطب را به یاد خاطرات جالب تماشای دو فیلم اول «بیل و تد» می‌اندازد. تازه جذابیت حقیقی ماجرا آن‌جایی به چشم می‌آید که می‌بینیم چه‌قدر این همه محتوا بدون تحمیل شدن بر مخاطب یا زورکی به نظر رسیدن وارد فیلم شده‌اند.سامارا ویوینگ و برجیت لاندی پین اصلی‌ترین نقاط قوت فیلم Bill & Ted Face the Music هستند

در همین حین که مشغول لذت بردن از این خاطره‌بازیِ ذوب‌شده در دل قصه هستیم، ترس فیلم از ریشه‌های داستانی خود تعجب‌آور است. انگار سازندگان در مسیر قابل پذیرش کردن فیلم برای مخاطب امروز که اصلا دو قسمت اول را نخواهد دید، مخصوصا در نیمه‌ی نخست اثر از اغراق‌های منحصر‌به‌فرد و بسیار شدید سری فیلم «بیل و تد» فاصله گرفته‌اند. ولی وقتی نه تمام انرژی خود را روی مدرن‌سازی فیلم بگذارید و نه کاملا به ریشه‌های «بیل و تد» وفادار باشید، متاسفانه این‌طور به نظر می‌رسد که انگار از این مجموعه خجالت می‌کشید. انگار سازندگان انقدرها جسارت این را نداشته‌اند که در همه‌ی ثانیه‌ها به شجاعت و عجیبی اولین فیلم «بیل و تد» باشند. ناراحت‌کننده‌ترین حقیقت هم آن است که چنین مشکلی فقط به خاطر نیاز فیلم به بازگرداندن بودجه‌ی ۷۵ میلیون دلاری خود به وجود می‌آید.

در نتیجه فیلم Bill & Ted Face the Music نه آن‌چنان در جذب مخاطب جدید و کاملا مخالف با دو فیلم اول مجموعه موفق می‌شود و نه همه‌ ثانیه‌های خود را به یک اندازه جذاب نگه می‌دارد. البته که درنهایت همان‌گونه که گفته شد، طرفدارهای پروپاقرص «بیل و تد» با این فیلم در لذت فراوانی غرق می‌شوند. ولی همیشه لحظاتی در فیلم وجود دارند که به شما می‌گویند اگر این تلاش ناقص در فیلم‌نامه جایی نداشت، «بیل و تد با موسیقی مواجه می‌شوند» می‌توانست «بیل و تد»تر باشد!

آثاری مانند «بیل و تد» که با دیوانگی و اغراق خاص خود شناخته می‌شوند، همیشه مشغول گام زدن سرخوشانه روی لبه‌ی شمشیر هستند. گاهی مثل فیلم Bill & Ted's Bogus Journey انقدر بی‌فکر می‌دوند که به سرعت به پایین می‌افتند و گاهی مثل فیلم Bill & Ted Face the Music انقدر آرام‌آرام قدم برمی‌دارند که در عین سالم رسیدن به مقصد، خیلی‌ها می‌گویند می‌توانستند هیجان‌انگیزتر و جذاب‌تر از حالت فعلی، مسیر را پشت سر بگذارند.

به همین خاطر نخستین «بیل و تد» یعنی فیلم Bill & Ted's Excellent Adventure همچنان بهترین قسمت مجموعه به حساب می‌آید. چرا که هویت خود را می‌شناسد و ثانیه به ثانیه بر پایه‌ی اغراق‌های شدید پیش می‌رود و در عین حال، در همراه کردن مخاطب روز با خود نیز می‌درخشد. آن فیلم دقیقا به اندازه در مسیر خاص خود قدم برداشت، Bill & Ted's Bogus Journey بیش از اندازه این کار را کرد و Bill & Ted Face the Music کمی کمتر از حد و اندازه‌ای که باید، جسارت دویدن در جاده‌ی دیوانگی را دارد.

وقتی به بودجه‌ی این فیلم و استفاده‌ی ایده‌آل آن از جلوه‌های ویژه‌ی کامپیوتری نگاه می‌کنیم، به‌سادگی به‌دلیل تبدیل شدن Bill & Ted Face the Music به یک فیلم نسبتا خوب پی می‌بریم؛ جایی که سازندگان با عدم جاه‌طلبی بیش از اندازه و تمرکز روی طرح‌هایی که با این بودجه بتوانند خوب به نظر برسند، فیلم را حتی برای مخاطب سخت‌گیر روز تبدیل به یک محصول علمی-تخیلی قابل قبول از لحاظ کیفیت تصویر کرده‌اند. این اثر سینمایی که البته متاسفانه به خاطر اکران خانگی به همه‌ی پتانسیل خود نخواهد رسید،‌ نه فیلمی عالی است و نه گروه مخاطبان بزرگی دارد. اما می‌داند چگونه باید از همه‌ی داشته‌های خود بهره ببرد. به همین خاطر اثر خاصی می‌شود که حتما تماشاگرهای خاص خود را برای یک بار تماشا شدن، راضی خواهد کرد. حتی اگر عده‌ای آن را مسخره، ضعیف و گیرافتاده در گذشته بدانند.